مصرف بهینه آب و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای با جایگزینی روش جدید شالیکاری
تاریخ انتشار: ۱۰ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۴۰۰۹۱
طرح «بررسی اثرات خشکی بخشی ریشه و کم‌آبیاری تنظیم شده بر بهره‌وری آب، گسیل گاز متان و برخی صفات فیزیولوژیکی برنج (رقم طارم هاشمی)» به عنوان روشی کم‌هزینه و کم‌مصرف برای شالیکاری از سوی بنیاد ملی علم ایران حمایت شد.
به گزارش ایسنا، بررسی مشکلات مربوط به کشاورزی از جمله فعالیت‌هایی است که توسط محققان این حوزه انجام می‌شود و بنیاد ملی علم ایران هم از این تحقیقات حمایت می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«بررسی اثرات خشکی بخشی ریشه و کم‌آبیاری تنظیم شده بر بهره‌وری آب، گسیل گاز متان و برخی صفات فیزیولوژیکی برنج (رقم طارم هاشمی)» عنوان طرحی است که مصطفی یوسفیان در قالب رساله دکتری با راهنمایی علی شاه‌نظری به پایان رسانده و بنیاد ملی علم ایران هم از این طرح حمایت کرده است.
یوسفیان درباره روش این طرح، گفت: در این طرح به کشت برنج به صورت نشایی پرداخته شده است که پس از جداسازی دانه‌های پوک و شکسته توسط محلول آب نمک و ضدعفونی، بذرها، جوانه‌دار شده و سپس بذرپاشی در خزانه انجام شد. عملیات نگهداری از خزانه طبق روش‌های مرسوم و براساس توصیه‌های کارشناسان انجام شده و پس از چهار برگی شدن نشاء، عملیات انتقال نشاء به زمین اصلی انجام شد.
وی ادامه داد: در این طرح برای ایجاد آبیاری کم به روش خشکی ناقص ریشه، روش کشت به صورت جوی و پشته‌ای انتخاب شد. برای آماده‌سازی زمین هم در ابتدا با تراکتور، سطح خاک مزرعه را به عمق ۲۰ سانتی‌متر شخم زدیم و پس از آن برای سبز شدن بذر علف‌های هرز موجود در خاک، یک آبیاری سبک صورت گرفت. در ادامه نیز برای کنترل علف‌های هرز، سطح زمین سم‌پاشی شد.
یوسفیان درباره علت انجام این طرح، گفت: استفاده صحیح از آبی که در اختیار کشاورز قرار می‌گیرد، اهمیت فراوانی دارد، زیرا اگرچه ممکن است تأثیر فعالیت‌هایی که باعث بهبود کارایی مصرف آب می‌شود، ناچیز باشد؛ اما در سطح کلان حجم آب حاصل از این صرفه‌جویی قابل توجه خواهد بود.
وی در ادامه بیان کرد: همچنین یکی از مسائل مهم در کشت برنج، موضوع پدیده گرم شدن زمین در نتیجه افزایش گازهای گلخانه‌ای در سطح جهانی است. علاوه بر این، گسیل گاز متان از اراضی کشاورزی و خصوصاً میزان تولید این گاز در اراضی شالیزاری از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به اینکه یکی از عوامل مؤثر بر گسیل گاز متان، روش کشت و نحوه مدیریت آب در شالیزار محسوب می‌شود، باید میزان این تأثیر بر اساس انجام آزمایش‌های مزرعه‌ای مشخص شود تا در آینده بتوان با راهکارهای مناسب و استفاده از روش‌های جدید کاشت برنج و کم‌آبیاری در اراضی شالیزاری، علاوه بر کاهش مصرف آب و حفظ میزان تولید مانع از تشدید این مسأله شد.
به نقل از معاونت علمی ریاست‌جمهوری، این محقق در ادامه بیان کرد: در مدیریت کم‌آبیاری لازم است مشخص شود که چه اندازه‌ای از کم‌آبیاری و چه نوعی از آن باید اعمال شود که برای داشتن پاسخ این سؤال باید الگوی بهینه کشت، ارزش اقتصادی، زمان کم‌آبیاری بررسی شود و از فیزیولوژی گیاه و شرایط مورفولوژی خاک اطلاعات کافی داشت.
یوسفیان تصریح کرد: بر اساس نتایج این تحقیق، می‌توان از این روش کشت به عنوان روشی جایگزین استفاده کرد.
به نقل از معاونت علمی ریاست‌جمهوری، وی در پایان خاطر نشان کرد: یکی از بزرگترین چالش‌ها و مشکلات در انجام این طرح، نبود امکانات و افزایش هزینه‌های تحقیقاتی بود که با افزایش نرخ دلار، دسترسی به تجهیزات دشوارتر شد، اما به دلیل اینکه این تحقیق جنبه پایه‌ای و علمی دارد و گاز متان گازی گلخانه‌ای است که برای محیط زیست مضر است، تلاش کردیم تا این تحقیق حتماً به نتیجه برسد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: گازهاي گلخانه اي شالیکاری بنیاد علم ایران شرکت های دانش بنیان فناوري نانو برج فناوری دانشگاه شهید بهشتی سرطان کم آبیاری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۴۰۰۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پایتخت گل در انتظار فناوری نوین/مکان‌یابی غلط به مشکلات دامن زد
خبرگزاری مهر، گروه استانها: اگرچه زمستان سال ۱۴۰۲ با کمترین چالش در زمینه تأمین گاز همراه بود اما با توجه به تجربه زمستان ۱۴۰۱، ناترازی در تأمین گاز، تولید در واحدهای صنعتی را با چالش مواجه می‌کند ولی این معضل تنها مختص کارخانه‌ها نیست.
مجموعه‌هایی همچون تولیدکنندگان گل نیز از واحدهایی هستند که در صورت قطع گاز، آسیب‌های جدی و چه بسا جبران‌ناپذیری خواهند دید. حالا که فصل سرما را پشت سر گذاشته‌ایم زمان آن است تا با بهبود و به روز رسانی سیستم‌های گرمایش گلخانه‌ها، زمستانی بدون مشکل پیش روی گلخانه داران محلاتی باشد.
گلکاران محلاتی می‌گویند در صورت قطع گاز، چون هیچ سیستم یا ماده جایگزینی مانند چوب، زغال‌سنگ، گازوئیل یا نفت نداریم، تمام محصول ما نابود می‌شود. در حال حاضر، تجهیزات گرمایشی بیشتر گلخانه‌ها به صورت مشترک با برق و گاز کار می‌کند و در صورت قطع هر کدام از اینها، سیستم گرمایشی از کار می‌افتد.
سیستم‌های گرمایشی دیگری وجود دارد که تماماً برقی است و گرمای ایجاد شده توسط المنت‌ها با استفاده از فن، در گلخانه منتشر می‌شود، اما برای گلخانه‌های در اندازه بزرگ جوابگو نیست و به همین دلیل تعدادی از گلخانه‌هایی که از این سیستم استفاده می‌کردند، به سمت روش‌های دیگر روی آوردند.
گازوئیل، سوختی که سر ناسازگاری داشت
یکی از گلکاران درباره سهمیه گازوئیل به خبرنگار مهر گفت: از آنجا که سهمیه گازوئیل هم نداریم، نمی‌توانیم از مواد جایگزین برای گرمایش استفاده کنیم البته در گذشته هم در تأمین گازوئیل با مشکل مواجه بودیم.
محمدی افزود: در گذشته که از گازوئیل برای گرم کردن گلخانه‌ها استفاده می‌کردیم، آن را با نفت ترکیب کرده و از ابزاری به نام «کله‌فر یا بوقی» برای گرمایش استفاده و در سرمای شدید، گازوئیل یخ میزد و عملاً گرمایش متوقف می‌شد. انتشار دود گازوئیل نیز موجب نابودی گل، به ویژه سرگل (شاخه‌های تازه روییده گل) و زرد شدن برگ گل می‌شد.
وی بیان کرد: نگاه علمی‌تر به تأمین انرژی و بهره‌وری آن می‌تواند علاوه بر حل مشکلات موجود، هزینه‌های جاری گلخانه‌دارها را نیز کاهش دهد و استفاده از تجربیات کشورهای دیگر و توجه به زیرساخت‌ها در کنار توجه به تکنولوژی‌های روز، گلخانه‌ها را از بحران‌های احتمالی انرژی مصون می‌دارد.
مکان‌یابی مناسب، پیش‌نیاز صرفه‌جویی در مصرف انرژی
رئیس انجمن گل و گیاهان زینتی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: سیستم‌های گرمایشی گلخانه‌ها از چند نظر قابل بررسی است، آنچه که در کشور ما رعایت نشده، مکان‌یابی نادرست گلخانه‌ها است و در واقع مکان‌یابی گلخانه‌ها بر اساس شعار و سیاست‌زدگی بوده است و نقشه پراکنش گلخانه‌ها در ایران را مشاهده کنیم و تقریباً در هر جای ایران یک شهرک یا مجتمع گلخانه‌ای احداث شده است.
محمدرضا شفیعی افزود: ایران دارای تنوع آب و هوایی و اقلیمی است و جزو چند کشور جهان از این نظر است، گلخانه‌ها باید در نقاطی احداث شود که شرایط مناسبی برای تولید گلخانه‌ای دارند.
وی اظهار کرد: حدود ۱۴ سال پیش، پژوهش مشترکی با معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی به منظور ارزیابی ۱۴۸ شهرک گلخانه‌ای ایران انجام دادیم و در این پژوهش که بر اساس مدل تاپسیس (Topsis) انجام شد، ۱۹ شاخص مختلف در این ۱۴۸ شهرک بررسی شد که بر اساس این پژوهش، یک شهرک گلخانه‌ای در چهارمحال و بختیاری رتبه اول را به دست آورد و محلات در جایگاه دوم قرار گرفت.
وی ادامه داد: نتایج پژوهش نشان داد بسیاری از شهرک‌های گلخانه‌ای از نظر پارامترهای اقلیمی مانند دمای حداقل مطلق، شدت تابش و تعداد شب‌های یخبندان در جای مناسب احداث نشده بودند که اتفاق خوبی نیست زمانی که گلخانه در مناطق سردسیر احداث می‌شود، مصرف سوخت آن نسبت به جای مناسب تا سه برابر بیشتر است که این اشکال بزرگی است در حالی که در کشورهای دیگر اینگونه نیست.
ایرانیزه کردن، راه حلی در دسترس
عضو هیأت علمی پژوهشکده گل و گیاهان زینتی محلات اظهار کرد: در بحث سیستم‌های گرمایشی، سیستم‌هایی با راندمان بالا وجود دارد که بهترین آنها سیستم حرارت مرکزی است که اکثر گلخانه‌های اروپا مانند هلند و بلژیک، از این سیستم استفاده می‌کنند و باید اذعان که این سیستم شبیه شوفاژ عمل می‌کند به این شکل که یک لایه لوله‌کشی آب گرم در روی سطح زمین و برای گل‌های گرمادوست، یک لایه هم زیر سقف گلخانه تعبیه شده است.
وی گفت: در این سیستم، مصرف انرژی خیلی کم و راندمان بالاست، اما اشکالی که این روش دارد این است که هزینه اولیه راه‌اندازی آن بالاست و در شرایط کنونی امکان پیاده‌سازی این سیستم در گلخانه‌های ایران ممکن نیست هر چند سیستم‌های شبهه حرارت مرکزی در برخی گلخانه‌های محلات پیاده شده است و به جای لوله کشی، از لوله‌های پلی‌اتیلن و شیلنگ در زیر سطح زمین استفاده کرده‌اند و هزینه این سیستم شبیه‌سازی‌شده خیلی بالا نیست و می‌توان به آن فکر کرد.
وی افزود: سیستم‌های گرمایشی سابق، یکنواختی گرما را هم نداشت و می‌توان گفت که مصرف گاز با استفاده از سیستم‌های جدید، یک سوم تا یک چهارم کاهش پیدا کرده است البته هزینه سیستم‌ها نیز بالاست و اگر برای گلخانه‌دارها تسهیلاتی در نظر گرفته شود، می‌توانند تجهیزات خود را به روز کند.
شفیعی ادامه داد: توجه به الگوی کشت می‌تواند کمک زیادی کند و این مهم درصد مورد توجه ویژه حوزه که گل و گیاه تنوع بسیار زیادی وجود دارد و اکنون بیش از ۱۰۰۰ گونه و رقم گل به صورت اقتصادی در حال تولید است و گونه‌های متناسب با هر منطقه کشت شود، مصرف انرژی کاهش می‌یابد.
وی افزود: سیستم‌های برقی، گازی و انرژی تابشی وجود دارد که حتی نمونه‌های آن با کابل‌های حرارتی در پژوهشکده گل و گیاه پیاده شد اما خیلی زود دچار مشکل شد و تداوم استفاده از آنها ممکن نشد.
شفیعی گفت: گلخانه‌های خورشیدی در چین وجود دارند که از گرمای خورشید در طول روز استفاده می‌کنند و شب‌ها پوشش عایقی مانند پشم شیشه یا پتو روی گلخانه کشیده می‌شود و این گلخانه‌ها مصرف سوخت ندارد، چنین سیستم‌هایی را می‌توان در برخی نقاط ایران پیاده کرد.
وی تصریح کرد: برای برخی از مناطق می‌توان روی سیستم‌های زمین‌گرمایی فکر کرد که مدل‌هایی هم از آن توسط برخی شرکت‌ها در ایران ابداع و پیاده‌سازی شده است و باید گفت در این روش، کانال‌هایی در زیر زمین به منظور خنک کردن در تابستان و گرم کردن در زمستان حفر شده و در این کانال‌ها فن تعبیه می‌شود و در ۳ الی ۴ متر زیر زمین، زمستان‌ها هوا گرم و در تابستان‌ها هوا سرد است همچنین رطوبت زمین در فصل گرما باعث انتقال دمای خنک به داخل گلخانه می‌شود.
وقتی زمین گرمابخش گلخانه می‌شود
رئیس انجمن علمی گل و گیاهان کشور گفت: در نقاطی مانند محلات که ژئوترمال یا انرژی زمین گرمایی بالا است، می‌تواند از گرمای زمین استفاده کرد و ما تلاش کردیم به جای استفاده از کانال زمینی، از دمای کانال قنات‌ها استفاده شود.
شفیعی ادامه داد: در یکی از گلخانه‌های پژوهشکده این روش پیاده شد و از یک حلقه چاه برای این کار آن هم بدون فن استفاده کردیم که در تابستان هوای مرطوب و خنک و در زمستان هوای گرم را به گلخانه تزریق می‌کرد از این دست کارها می‌توان برای کاهش مصرف انرژی در گلخانه‌ها استفاده کرد.
شفیعی گفت: پوشش عمده گلخانه‌ها در دنیا پلی‌اتیلن و پلاستیک است اما شیشه و پلی‌کربنات نیز استفاده می‌شود و به نظر می‌رسد با توجه به شرایط کشور و با هزینه‌های جاری، پلی اتیلن بهترین گزینه است و این مهم مورد توجه است پرت حرارتی گلخانه‌های سنتی بسیار بالاست. دوجداره بودن دیواره و سقف گلخانه‌ها کمک بسیاری به کاهش مصرف سوخت می‌کند.
وی اظهار کرد: اگرچه این مدل دوجداره بودن دیوار و سقف گلخانه‌ها در ایران و محلات هم وجود دارد اما عموماً به شکل استاندارد نیست زیرا فاصله زیادی بین دو جداره وجود دارد و درحالیکه باید فاصله بین ۲ و نیم الی ۱۰ سانتی متر باشد، اما در اینجا بعضاً فاصله به ۱ یا ۲ متر می‌رسد.
وی با بیان اینکه این فاصله باعث می‌شود هوای روی سطح داخلی گرم شده و جریان هوا بین دو لایه برقرار شود، گفت: هوای زیر لایه دوم (بالایی) سرد شده و هوای سرد به پایین حرکت می‌کند و این مساله باعث کاهش دمای گلخانه‌ها و هدر رفت انرژی می‌شود اما وقتی فاصله بین ۲ الی ۱۰ سانتی متر باشد، این جریان هوا برقرار نمی‌شود و مانند یک لایه عایق عمل خواهد کرد.
اگرچه بخشی از مشکلات گلخانه داران محلات را در فصل زمستان در حوزه مسائل گرمایشی درگیر می‌کند، به خود تولیدکنندگان به واسطه عدم پیش‌بینی درست اتفاقات آینده توسط آنها برمی‌گردد، اما این مساله نافی وظیفه مسؤولان برای حمایت از گلکاران نیست، چرا که در صورت آسیب دیدن این صنعت، علاوه بر بیکاری کارگران و وارد شدن آسیب‌های فراوان اقتصادی به منطقه، یکی از پایه‌های لرزان صنعت گردشگری محلات نیز فرو خواهد ریخت که می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای استان و کشور داشته باشد.
کد خبر 6083387
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است